ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΓΝΩΣΤΟ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Πᾶσα τε ἐπιστήμη χωριζομένη δικαιοσύνης καί τῆς  ἄλλης ἀρετῆς

πανουργία οὐ σοφία φαίνεται. Ὧν ἕνεκα καί πρῶτον καί ὕστατον

καί διά παντός πᾶσαν πάντως προθυμίαν πειρᾶσθε ἔχειν ὅπως

 μάλιστα μέν ὑπερβαλεῖσθε καί ἡμᾶς καί τούς πρόσθεν εὐκλείᾳ. Εἰ

δέ μή, ἴστε ὡς ἡμῖν, ἐάν νικῶμεν ὑμᾶς ἀρετῇ, ἡ νίκη αἰσχύνην φέρει,

 ἡ δέ ἧττα, ἐάν ἡττώμεθα, εὐδαιμονίαν. Μάλιστα δ’ ἄν νικῴμεθα καί

 ὑμεῖς νικῴητε, εἰ παρασκευάσαισθε τῇ τῶν προγόνων δόξῃ μή

καταχρησόμενοι μηδ’ ἀναλώσοντες αὐτήν.

Πλάτωνος, Μενέξενος 247

αἰσχύνη =ντροπή

ἀναλίσκω =δαπανώ, σπαταλώ, ξοδεύω

διά παντός =γενικά, σε όλη τη ζωή

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1.                 Μετάφραση

2.                 Να αναγνωριστούν οι υποθετικοί λόγοι και να αντικατασταθούν στα άλλα είδη.

3.                 πειρᾶσθε, ὑπερβαλεῖσθε, φαίνεται, παρασκευάσαισθε: χρονική και εγκλιτική αντκατάσταση.

4.                 Να γίνει αναλυτική σύνταξη του κειμένου.

5.                 Να μετατραπούν οι μετοχές, όπου είναι δυνατόν, σε δευτερεύουσες προτάσεις.

«ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗ»

«ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗ»

Η οικογένεια είναι το πρωτόπλασμα κάθε κοινωνικού οργανισμού. Μέσα σ’αυτήν αναπτύσσεται το πιο ιερό και το πιο άγιο, το πιο βαθύ μυστήριο, το θαύμα της δημιουργίας. Λαός και έθνος κρατιούνται και αναπτύσσονται από τις γεννήτριες δυνάμεις της οικογένειας, που είναι το πιο ζωντανό και το πιο φυσικό κέντρο της αγωγής. Δίνει μορφή στο παιδί, όπως το στρείδι στο μαργαριτάρι μέσα στο όστρακό του. Δεν του δίνει απλώς την ύπαρξη, παρά όλες τις δυνατότητες, τη βοήθεια και τις βάσεις για την όλη σωματική και ψυχοπνευματική ανάπτυξή του. Το βοηθάει στην πραγματοποίηση του προορισμού του. Του ετοιμάζει το δρόμο για μια μεγαλύτερη από την οικογένεια κοινότητα, την πολιτεία. Προσπαθεί να το κάνει ικανό, για να ανταποκριθεί στα πλατύτερα και τα υψηλότερα καθήκοντα, στην αποστολή και στον προορισμό του ως ανθρώπου.Μέσα στην οικογενειακή κοινότητα δημιουργείται κοινή σκέψη, κοινός κύκλος συναισθημάτων. Δημιουργείται αυτό που λέμε «πνεύμα της οικογένειας». Αυτό ασκεί πολύ μεγάλη επίδραση, μεγαλύτερη από όση φανταζόμαστε, στην αγωγή του παιδιού. Ασκεί άμεση υποβολή, που η επιρροή της μας ακολουθεί ως τις τελευταίες ημέρες της ζωής μας.  Γίνεται πηγή, από την οποία ξεκινούν όλες οι αρετές του πολίτη. Συνηθίζει το παιδί στην έμπρακτη προς τον πλησίον βοήθεια, στην τάξη, στην ακρίβεια, στην εκτέλεση του καθήκοντος. Του ξυπνά όλες τις αισθήσεις και του δίνει την κατεύθυνση της ζωής.Η σωστή οικογένεια γνωρίζει τις μεγάλες και βασικές αρχές, που στηρίζουν μια πολιτεία: τη δικαιοσύνη, την καλοσύνη, την αγάπη, τη μετριοπάθεια, το κύρος του πατέρα και το σεβασμό της μητέρας, την ομόνοια και τα καλά της, τον αλτρουισμό, την άδολη και ειλικρινή συμμετοχή στον πόνο και στη χαρά των άλλων. Την αγάπη, την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση μέσα στα λογικά τους όρια. Την αυτοκυριαρχία σ’όλα τα επίπεδα της ζωής. Την υπακοή, την ευγνωμοσύνη, την τιμιότητα, την αγάπη προς την αλήθεια, την επιμονή και την υπομονή. Το ήσυχο και ψύχραιμο αντίκρισμα γεγονότων και αντίξοων περιστάσεων, την πρόθυμη ανάληψη της ευθύνης κτλ.Γενικότερα ό,τι παραλείπει να κεντρίσει η οικογένεια, να ξυπνήσει και να καλλιεργήσει, δύσκολα θα βρεί την προώθησή του στην ύστερη ανάπτυξη του ανθρώπου. Κι όχι μόνο σ’ό,τι αφορά στο θυμικό μας, στην καλλιέργεια της ψυχής, αλλά ακόμη και στο νοητικό και καθαρά πνευματικό πεδίο, η οικογένεια θα χαράξει τις βασικές αρχές και κατευθύνσεις.     

Ιω. Ν. Ξηροτύρης

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1.                Να γραφούν οι πλαγιότιτλοι του κειμένου και να δοθεί ένας άλλος τίτλος στο κείμενο.

2.                Να αναγνωριστεί και να δικαιολογηθεί ο τρόπος ανάπτυξης της δεύτερης και της πέμπτης παραγράφου.

3.                Να γραφούν: α) Τα συνθετικά των λέξεωνÞπρωτόπλασμα, πραγματοποίηση, προορισμού, συναισθημάτων, επίδραση (αφού πρώτα τα κατατάξετε στα είδη:προσδιοριστικά,αντικειμενικά, του ποιητικού αιτίου, παρατακτικά, κτητικά)   β) Δύο συνώνυμα και δύο αντώνυμα για τις λέξειςÞαγωγή, δυνατότητες, ομόνοια, άδολη, ικανό γ) Δύο παρασύνθετα των λέξεωνÞανάπτυξη, κατεύθυνση, μετριοπάθεια, παραλείπει, προώθηση  δ) Τα παραθετικά των λέξεωνÞφυσικό, μεγαλύτερη, άμεση, ακρίβεια, βασικές   ε) Δύο παράγωγα των λέξεωνÞμυστήριο, δημιουργίας, φανταζόμαστε, πολίτη, ανάληψη  στ) Η ερμηνεία των λέξεωνÞκαθήκοντα, έμπρακτη, αλτρουισμό, ευγνωμοσύνη, αντίξοων, περιστάσεων

4.    Να γραφεί η περίληψη του παραπάνω κειμένου.

                                           ΠΑΠΟΥΛΙΔΟΥ ΣΤΕΛΛΑ

                                                ΚΛΑΣΙΚΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

                                                                                     6973493178