ΘΕΜΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΚΘΕΣΗΣ: ΦΙΛΙΑ

ΦΙΛΙΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Φιλία®φιλv=αγαπώ:συναισθηματικός δεσμός που αναπτύσσεται μεταξύ δύο κυρίως ατόμων και εκδηλώνεται ενεργά και έμπρακτα. Στην πραγματική φιλία ο άνθρωπος αποτελεί σκοπό(και όχι μέσο) στις αγαθές προθέσεις και στις πράξεις του φίλου.

ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ

ΑΙΤΙΑ ΕΛΛΕΙΨΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΦΙΛΙΑΣ

Ωστόσο σήμερα υπάρχει έλλειψη πραγματικής φιλίας:

  φιλία προϋποθέτει έμπρακτη απόδειξη συναισθημάτων.

  σύγχρονη εποχήÞτεχνολογική ανάπτυξη αφανίζει σχεδόν κάθε στοιχείο συναισθηματισμού στο άτομο, καταμερισμός εργασίας και  εξειδίκευση κάνουν το άτομο “ρομπότ” και το καθιστούν ανίκανο να βιώσει ακραίες μορφές επικοινωνίας, όπως φιλία ή αγάπη.

  κυριαρχεί ο εγωισμόςÞη έκφραση συναισθημάτων κατάντησε πλέον απόδειξη αδυναμίας.

  εποχή ωφελιμισμού και συμφέροντοςÞανθρώπινες σχέσεις εκτιμώνται ωφελιμιστικά γι’αυτό και αντιμετωπίζεται το άτομο ως «μέσον».

  κυριαρχεί ιδιοτέλεια, έλλειψη ειλικρίνειας, έλλειψη εμπιστοσύνης, καχυποψία και κερδοσκοπία δεν αναπτύσσουν την ουσιαστική επικοινωνία των ατόμων και φυσικά ούτε τη φιλία.

  [συμπληρωματικά για την έννοια της φιλίας: Γνωρίζουμε ότι ο άνθρωπος δεν έχει τις δυνάμεις να αντιμετωπίσει μόνος του όλα τα προβλήματα της ζωής, έχει την ανάγκη των άλλων. Είναι έμφυτο το στοιχείο της κοινωνικότητας σ’αυτόν και γι’αυτό αναπτύσσει με τους συνανθρώπους του ποικίλες σχέσεις. Η αληθινή φιλία συνδέει ψυχικά τα πρόσωπα που έχουν αμοιβαία εμπιστοσύνη και κατανόηση. Θεωρούμε κάποιον φίλο όταν επιθυμούμε  τη συντροφιά του τον αγαπάμε και θέλουμε το καλό του, αλλά είναι απαραίτητο να υπάρχει ανταπόκριση στα αισθήματα. Φυσικά, η κάθε φιλία δεν είναι πάντα μόνιμη και αληθινή. Πολλοί είναι εκείνοι που συνδέονται με κάποιον επειδή τους είναι χρήσιμος ή επειδή τους προξενεί ευχαρίστηση ˙ αυτές οι φιλίες δε διαρκούν. Όταν υπάρχει πραγματική φιλία τιμούμε τον άλλον για τον χαρακτήρα του, μοιάζουμε μεταξύ μας και αυτή η ομοιότητα βρίσκεται στην ανθρώπινη αξία. Δεν περιμένουμε ωφέλεια από κάποιον. Βέβαια, αυτό δε σημαίνει πως ο πραγματικός φίλος δεν προσφέρει ωφέλεια, αλλά δεν είναι αυτός ο λόγος που φέρνει τον ένα κοντά στον άλλον˙ δεν βλέπουμε την κοινωνική θέση κάποιου, ούτε λογαριάζουμε τις διανοητικές ή σωματικές του δυνάμεις, αλλά μόνο την ηθική του ποιότητα. Η ειλικρίνεια είναι βασικό στοιχείο της πραγματικής φιλίας. Πολλές φορές επιχειρούμε στη ζωή μας κάτι πολύ σοβαρό ή βρισκόμαστε σε κρίσιμη καμπή, τότε έχουμε ανάγκη από κάποιον καλόγνωμο σύμβουλο με τον οποίο θα συζητήσουμε το πρόβλημά μας και αυτός θα μας αποτρέψει από κάτι ή θα μας ενθαρρύνει. Αυτός θα συνεργαστεί μαζί μας για κάτι καλό, αυτός θα μας βοηθήσει να μην κάνουμε σφάλματα, θα ασκήσει κριτική πάνω μας και έτσι θα επισημάνει τις αδυναμίες και τις αρετές μας. Θα μας συμβουλέψει ακόμη κι αν δυσαρεστηθούμε, δε θα προβεί σε κολακείες. Ακόμα και τις δύσκολες στιγμές θα είναι εκεί και θα μας στηρίζει και θα μας παρηγορεί. Στη δυστυχία, η παρουσία του φίλου μειώνει τη λύπη, ενώ στην ευτυχία   αυξάνει τη χαρά. Αυτή η ψυχική επικοινωνία είναι ό,τι καλύτερο υπάρχει γιατί το άτομο δε ζει μόνο του. Η φιλία είναι εκείνη που «ανεβάζει» τις σχέσεις των ατόμων και τους ενώνει. Βελτιώνει τη συμπεριφορά του ατόμου, το εξυψώνει ηθικά, το αποτρέπει από την αδικία. Η φιλία, όμως, διαλύεται εύκολα όταν μπαίνει στη μέση ο φθόνος, ο εγωισμός, η ιδιοτέλεια, η καχυποψία, η δυσπιστία. Οι ειλικρινείς φίλοι στις δύσκολες ώρες δοκιμάζονται. Για να πετύχει κανείς την πραγματική φιλία αλλά και να τη διατηρήσει, χρειάζεται μεγάλος αγώνας. Οφείλει το άτομο να παραβλέπει τα ελαττώματα του φίλου, να ταυτίσει τη ζωή του με τη ζωή του φίλου του. Να θυσιάζεται για το φίλο χωρίς να πιστεύει ότι ταπεινώνεται στα μάτια του άλλου, αλλά ούτε και να δεσμεύεται εκείνος που για χάρη του γίνεται η θυσία. Στην εποχή μας η φιλία έχει γίνει απλή γνωριμία, οι σχέσεις είναι επιπόλαιες, τα συμφέροντα κυβερνούν γι’αυτό και απομονώνεται το άτομο από τους συνανθρώπους του.]

  

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΕΛΛΕΙΨΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΦΙΛΙΑΣ

  το άτομο δεν μπορεί να ολοκληρωθεί γιατί η ολοκλήρωση προϋποθέτει και την ύπαρξη κάποιου φίλου.

  το άτομο γίνεται εσωστρεφέςÞαντιμετωπίζει τις δυσκολίες μόνο του.

  κυριαρχεί μοναξιά και απομόνωση.

  δημιουργείται εσωτερικό κενό στο άτομο, καθώς η φιλία μόνο ικανοποιεί την ανθρώπινη ανάγκη για κοινωνικότητα και κυρίως για επικοινωνία.

  οι σχέσεις ατόμων γίνονται επιφανειακές, χωρίς περιεχόμενοÞσχέσεις συμφέροντος, το άτομο στρέφεται σε υποκατάστατα επικοινωνίας( «νόθα» ψυχαγωγία, ποτό, τζόγος, ψυχοκτονία κ.α.)

  η κοινωνία αποδιοργανώνεται – οπισθοδρομεί ο πολιτισμός – λείπει η αξιοκρατία.

  ο άνθρωπος αντιμετωπίζεται πια ως «μέσον»Þκυριαρχεί ιδιοτέλεια, συμφέρον, εκμετάλλευση, ατομικισμός, εγωπάθειαÛτο άτομο εκβαρβαρίζεται, αποθηριώνεται, αλλοτριώνεται, δεν έχει ιδανικά, υποστηρίζει τις κοινωνικές ανισότητες και τις ρατσιστικές εξάρσεις και συγκρούσεις, δεν αναγνωρίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα¼την ανθρωπιά του.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

«Να ενεργείς και να αισθάνεσαι έτσι, ώστε ποτέ να μη μεταχειρίζεσαι τον άνθρωπο ως «μέσον», αλλά να τον έχεις πάντα «σκοπό» στις προθέσεις και στις πράξεις σου.»

«Η αξία του ανθρώπου θα έπρεπε να λογαριάζεται από όσα δίνει ο καθένας και όχι από όσα μπορεί να πάρει.» (Αϊνστάϊν)

«Μή κακοις ομίλει {= να μη συναναστρέφεσαι κακούς και φαύλους ανθρώπους.} (Σόλων)

                                                                                                     ΠΑΠΟΥΛΙΔΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΗ

                                                                                                     ΚΛΑΣΙΚΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ